PRAWO W INTERNECIE
Na jakich zasadach możemy korzystać z prawa cytatu?
Korzystać z prawa cytatu czyli tzw. licencji
ustawowej możemy
na podstawie art. 29 umieszczonego w ustawie o prawie autorskim i prawach
pokrewnych z dnia 4 lutego 1994 r.
Zgodnie z art. 29 dozwolone jest przytaczanie
fragmentów lub drobnych
utworów w
naszych prywatnych dziełach pod warunkiem, że nasz utwór nie czerpie z tego
swojej wartości i sam
w sobie jest odrębnym oryginalnym utworem.
Przytaczany cytat może służyć tylko i wyłącznie pewnemu uzupełnieniu stworzonego
przez nas utworu, nie może być w nim decydującą częścią. Przytaczanie cytatu nie
polega na ulepszaniu swojego dzieła, a na jego merytorycznym uzasadnieniu.
Oznacza to, że cytat służyć ma jako źródło informacji, ma uprościć nasze wywody
i ugruntować nasze własne poglądy.
Poza tym cytowany przez nas fragment musi być już wcześniej za
zgodą twórcy udostępniony publicznie. Zawsze należy podać dokładne źródło
pochodzenia cytowanego
fragmentu oraz jego autora. Nie wolno takiego cytatu w żaden sposób modyfikować
ani zniekształcać.
Mając na myśli cytat wyróżnia się m.in. cytat
plastyczny, cytat filmowy, cytat muzyczny, czy cytat graficzny.
Dla przykładu o wykorzystaniu cytatu graficznego możemy mówić wtedy, kiedy np.
przy napisanej przez nas recenzji książki umieścimy zdjęcie jej okładki.
Jak przedstawia się kwestia rozpowszechniania i kopiowania
utworów muzycznych?
Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych
rozpowszechnianie utworów muzycznych możliwe jest tylko wtedy kiedy posiadamy na
to zgodę
autora,
czyli posiadamy np. pisemną licencję na rozpowszechnianie i wykorzystywanie jego
utworów. W przeciwnym wypadku rozpowszechnianie utworów jest
zabronione.
Kopiowanie utworów muzycznych jest dozwolone pod warunkiem, że
jest to użytek
prywatny nie
wykraczający poza krąg osób pozostających w stosunku osobistym, w szczególności
pokrewieństwa, powinowactwa lub stosunku towarzyskiego oraz, że jest kopiowany
utwór jest już rozpowszechniony (art.
23 ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych).
Kopiowanych utworów nie można odpłatnie rozpowszechniać w sieci
oraz nie można ich umieszczać i rozpowszechniać za darmo w sieciach typu p2p.
Czy zdjęcia umieszczone na rożnych stronach internetowych możemy
wykorzystać do swoich celów?
Wszystkie zdjęcia publikowane w Internecie podlegają ustawie o
prawie autorskim i prawach pokrewnych z 4 lutego 1994r. Jeśli chcemy je
wykorzystać musimy mieć na to zgodę
autora zdjęć.
Jeśli zdjęcie jest anonimowe nie oznacza to, że jego autor zrzeka się prawa do
tego zdjęcia i co za tym idzie zrzeka się prawa do wynagrodzenia. Zgodnie z art.
8 ust. 3 prawa autorskiego dopóki twórca nie ujawnił swojego autorstwa, w
wykonywaniu prawa autorskiego zastępuje go producent lub wydawca, a w razie ich
braku - właściwa organizacja zbiorowego zarządzania prawami autorskimi.
Ponadto ustawa o prawie autorskim nie
uznaje za przedmiot prawa autorskiego np.
zdjęć prezentujących elewacje budynków, zdjęć dokumentacyjnych oraz zdjęć
będących prostymi informacjami prasowymi.
Jakie są dostępne rodzaje licencji dla oprogramowania i w jaki
sposób je chronią?
Rozpowszechnianie oprogramowania dozwolone jest tylko na
podstawie licencji która dany program obejmuje. Licencja określa na jakiej
zasadzie programu można używać, czy należy za niego zapłacić, czy dozwolone jest
jego kopiowanie i czy można go instalować na wielu komputerach itp. Popularne
licencje na programy to np.:
Licencja na program komercyjny (pełna
wersja programu) – program objęty taka licencją nie ma żadnych ograniczeń jeśli
chodzi o jego działanie, jest pełnopłatny i wszelkie próby kopiowania,
rozpowszechniania są niezgodne z prawem. Objęty jest całkowitym prawem
autorskim.
Shareware –
programy tego typu to programy płatne, jednak rozprowadzane przez producenta są
za darmo i można z nich korzystać przez pewien określony czas nie ponosząc
żadnych opłat. Po wygaśnięciu terminu dozwolonego darmowego użytkowania program
musi zostać odinstalowany, gdyż korzystnie z niego będzie niezgodne z prawem.
Jeśli chcemy go nadal używać, musimy go kupić.
Adware –
to licencja obejmująca programy, które mogą być wykorzystywane za darmo w zamian
za dołączanie i wyświetlanie w nich reklamy, lub można za nie uiścić opłatę i
korzystać z programu bez dołączanych reklam.
Freeware –
licencja umożliwiająca darmowe rozpowszechnianie aplikacji bez ujawniania kodów
źródłowych. Prawa autorskie twórcy zostają zachowane. Programu nie można w żaden
sposób zmieniać. Najczęściej program można wykorzystywać tylko na swój użytek i
zabronione jest rozpowszechnianie programu w celach komercyjnych.
GNU GPL (General
Public License) – jedna z licencji wolnego oprogramowania, zezwalająca na
uruchamianie programu w dowolnym celu, analizowanie jego działania i
dostosowywania do swoich potrzeb, kopiowania oraz udoskonalania i wprowadzania
swoich poprawek. Użytkownik programu objętego taką licencja ma dostęp do jego
kodów źródłowych.
Kiedy bez obaw możemy kopiować treści zawarte w Internecie?
Po pierwsze kiedy uzyskamy zgodę
autora na
kopiowanie jego utworów. Po drugie kiedy treści będą oparte nalicencji
GPL,
czyli np. GPL GNU (w przypadku oprogramowania) lub licencji GPL FDL (Free
Documentation License) przeznaczonej do stosowania w przypadku podręczników,
instrukcji czy innej dokumentacji. Licencje typu GPL zapewniają każdemu wolność
kopiowania i rozpowszechniania materiałów. Po trzecie, kiedy utwory czyli
treści, obrazy muzyka itp. będą należeć
do domeny publicznej (Public
Domain) zgodnie z założeniami ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych
(art. 36 i następne).
Czym jest Domena Publiczna (Public Domain) w Polsce?
Jest to instytucja prawna, zajmująca się ogółem twórczości, która
z różnych powodów nie jest objęta żadnymi prawami autorskimi, lub którą autorzy
zdecydowali się udostępnić całkowicie bezpłatnie i bez żadnych warunków.
W myśl definicji Domeny Publicznej w USA, wobec utworów
znajdujących się w domenie publicznej wygasły wszelkie prawa autorskie. W
polskim prawodawstwie jednak zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach
pokrewnych rozróżniamy dwa rodzaje praw autorskich: autorskie
prawa osobiste i autorskie
prawa majątkowe.
Zgodnie z ustawą, autorskie prawa osobiste chronią utwór na czas nieograniczony
i nie podlegają zrzeczeniu się lub zbyciu. Dlatego też obecność utworu w domenie
publicznej według prawa polskiego oznacza jedynie brak jakichkolwiek praw
majątkowych. Oraz zgodnie z art. 36 ustawy o prawie autorskim utwór przechodzi
do domeny publicznej po
upływie 70 lat od chwili śmierci twórcy,
a w przypadku współtwórstwa od chwili śmierci ostatniego współtwórcy. Jeżeli
autor dzieła nie jest znany, wówczas okres ten liczy się od daty pierwszego
rozpowszechnienia.
Wszystkie teksty, muzyka, obrazy znajdujące się w polskiej
Domenie Publicznej mogę być wykorzystywane zgodnie z prawem do dowolnych
zastosowań.
Informacje cytowane ze strony http://www.net7.pl/faq.html#4